سرمقاله

5 ماه پیش

پول بدون پشتوانه

در محافل رسانه ای معمولا مباحثی راجع به چاپ اسکناس بدون پشتوانه قانونی توسط دولت های مختلف و تأثیرات منفی تورمی آن منتشر می شود. در مورد درستی یا نادرستی این گونه مطالب اظهارنظر نمی کنم، اما موضوع از جنبه مفهوم و مبانی حقوقی و قانونی پدیده «پول بدون پشتوانه» قابل بحث است. در روزگاران خیلی دور، انسان برای بر...

5 ماه پیش

بانکداری یا فوتبال داری؟

پرسش این است: آیا بانک ها باید بانکداری کنند یا فوتبال داری؟ هرچند در کشورهای مختلف، سرمایه گذاری بانک ها در ورزش های مختلف یا سرمایه گذاری باشگاه های ثروتمند ورزشی در صنعت بانکداری، تحولی جدید و کم سابقه نیست، اما این روزها افزون بر بنگاه داری، فوتبال داری بانک ها نیز پدیده ای نوظهور در بانکداری ایرانی است؛ نوعی سرمای...

5 ماه پیش

تحریف خصوصی سازی

این روزها با واگذاری استقلال و پرسپولیس بار دیگر مباحث مربوط به «خصوصی سازی» جان تازه ای گرفته، اما به نظر می رسد آنچه به نام «خصوصی سازی» در اقتصاد ایرانی آزموده شده است، فرسنگ ها با مفهوم واقعی آن فاصله دارد. متاسفانه این واگذاری نه از سر برنامه ریزی و هدف گذاری سیاستگذار، بلکه با فشار بیرونی...

5 ماه پیش

بازگشت تملیکی ها

املاک تملیکی، آن دسته از املاکی هستند که بانک ها به منظور وصول مطالبات معوق شان با رعایت شرایط قانونی تملک می کنند و قانونا مالکیت این گونه املاک را به دست می آورند. پس برخلاف باور رایج، بانک ها وثایق تسهیلات را مصادره نمی کنند؛ زیرا مصادره اموال صرفا در صلاحیت مراجع قضایی است و بانک ها در این زمینه اختیاری ندارند. گفت...

5 ماه پیش

بانک ها: این بار تشخیص مالیات

براساس دستور وزارت امور اقتصادی و دارایی و بخشنامه بانک مرکزی، بانک ها و موسسات اعتباری مسئول تشخیص و وصول «مالیات بر ارث» سپرده های بانکی افراد متوفی شده اند. آیا بانک ها و موسسات اعتباری، مسئولیت یا صلاحیت تشخیص «مالیات بر ارث» و وصول آن را دارند؟ آنچه تاکنون راجع به اشخاص مشمول مالیات، نحوه ت...

5 ماه پیش

قانون بانکداری در سال های دور

کمیسیون اقتصادی مجلس در بهمن ماه ۱۴۰۲، گزارش یک شوری «طرح جدید بانکداری» را به مجلس شورای اسلامی ارائه داده است، اما شاید چندان باورپذیر نباشد که اولین قانون بانکداری ایران در ۴۸ ماده در تیرماه ۱۳۳۴ توسط کمیسیون های مشترک مجلسین تصویب شده باشد. این قانون، نهاد بانک را چنین تعریف کرده است: «بانک مؤسسه...

6 ماه پیش

وام قرض الحسنه برای ثواب یا سودآوری؟

یک پرسش ساده بانکی، آن است که آیا بانک ها می توانند برای کارهای انتفاعی و سودآور، وام قرض الحسنه بدون سود پرداخت کنند؟ درحالی که وام قرض الحسنه اساسا برای گره گشایی از مشکلات مالی مردمان جامعه پدید آمده است. تازه ترین اطلاعیه بانک مرکزی در سال جدید، اختصاص ۱۰۰ همت تسهیلات قرض الحسنه براساس قانون بودجه سال ۱۴۰۳ به منظور...

6 ماه پیش

سالی که نکوست: تحولات ساختاری بانک مرکزی

از قدیم گفته اند «سالی که نکوست از بهارش پیداست». تصور می کنم سال ۱۴۰۳ برای بانک مرکزی، سالی پرتحول و ساختارشکن خواهد بود. در هفتم آذرماه ۱۴۰۲، قانون جدید بانک مرکزی در ۶۷ ماده به رئیس جمهور ابلاغ شد. بند «ب» ماده ۶۷ این قانون در مورد زمان و نحوه اجرای آن می گوید: «این قانون شش ماه پس از ا...

6 ماه پیش

دشواری های بانکداری در سالی که گذشت

بانکداری مانند هر صنعت دیگری، سختی ها و دشواری های خاص خودش را دارد؛ از کمبود منابع و تسهیلات تکلیفی گرفته تا مشکلات مالیاتی و هزینه های سرسام آور عملیاتی و پرسنلی و برآوردن خواسته ها و توقعات مشتریان. حل این مشکلات، جزئی از نگرانی ها و دلواپسی های روزمره مدیران بانک مرکزی و شبکه بانکی کشور بوده و هست. در حالی واپسین ر...

7 ماه پیش

عدالت گستری و نظارت بر پرداخت و مصرف تسهیلات بانکی

یک پرسش ساده آن است که آیا بانک ها می توانند در پرداخت تسهیلات، عدالت گستری کنند و عدالت را همانند اعتبارسنجی از جمله ابزارهای قانونی برای پرداخت وام و تسهیلات بانکی محسوب نمایند؟ از نظر اخلاقی، رعایت عدالت در امور جاری، امری مفید است و جزئی از آموزه های دینی ماست. عدالت اقتضا می کند که اگر امکاناتی هست به صورت عادلانه...

7 ماه پیش

کانون بانک ها: آنچه بود، آنچه باید باشد

در کشورهای مختلف معمولا هر صنف کارگری یا صنف کارفرمایی دارای اتاق فکر مستقل از دولتیان است تا هم داده های فکری و تجارب حرفه ای صنف مربوط را در اختیار اعضا یا نهادهای اجرایی و قانون گذاری قرار دهد و هم آنکه در صورت لزوم حافظ منافع تشکیلاتی آن صنف در مراجع مختلف اداری و قضایی باشد. اتحادیه ها و سندیکاهای کارگری و کارفرما...

7 ماه پیش

نهم اسفند؛ روز حمایت از حقوق مصرف کننده

در تقویم سالیانه کشورمان، روز نهم اسفندماه را به عنوان روز ملی حمایت از حقوق مصرف کنندگان نامگذاری کرده اند؛ روزی که پس از سال های متمادی در چارچوبی به نام قانون حمایت از حقوق مصرف کنندگان از سال ۱۳۸۸ تبلور یافت. در قانون حمایت از حقوق مصرف کننده، نهادهای متعددی از وزارت صمت تا بهداشت، کشور و دادگستری و... به عنوان اعض...

7 ماه پیش

جرم انگاری طرح جدید بانکداری

بررسی های اولیه نشان می دهد که در طرح جدید بانکداری، حداقل ۱۸ بار از واژه «مجازات» استفاده شده است. آیا این پدیده بدان معناست که در طرح جدید بانکداری، واژه های «تخلف» و «جرم» هر دو دارای یک معناست و این طرح در صدد آن است که با «جرم» تلقی کردن تخلفات بانکی، انبوه پرونده تخ...

7 ماه پیش

مبانی شرعی متفاوت طرح جدید بانکداری و قانون عملیات بانکی بدون ربا

قانون عملیات بانکی بدون ربا در دهه ۶۰ تصویب شده و تایید شرعی شورای نگهبان را به همراه دارد. اصول و مبانی این قانون بیش از چهار دهه حاکم بلامنازع عملیات بانکی بدون ربا بوده و مبانی شرعی آن عموما برگرفته از فقه شیعه است، اما با انتشار متن رسمی طرح جدید بانکداری که محصول کمیسیون اقتصادی مجلس است، مشخص شد اصول و مبانی شرعی...

7 ماه پیش

مزیت های نظام درمانی کارآمد برای اقتصاد ملی

توسعه پایدار، یکی از اهداف اصلی کشورها و جوامع انسانی در دنیای امروز است. توسعه پایدار به معنای تأمین نیازهای حاضر، بدون آسیب رساندن به نیازهای آینده است. برای رسیدن به این هدف، لازم است که برنامه هایی طراحی و اجرا شوند که هم به بهبود شرایط زندگی مردم کمک کنند و هم به صرفه جویی در منابع و هزینه ها اهمیت بدهند. یکی از ح...